1. Zer da dismenorrea?
Dismenorrea emakumeek hilekoaren garaian sabeleko beheko aldean edo gerrian eta inguruan jasaten duten mina da, eta mina lunbosakralera ere hedatu daiteke. Kasu larrietan, goragalea, oka, izerdi hotza, esku eta oin hotzak eta baita zorabiadura ere bezalako sintomak izan ditzake, eguneroko bizitzan eta lanean eragin handia izanik. Gaur egun, dismenorrea bi motatan sailkatzen da normalean: lehen mailakoa eta bigarren mailakoa. Lehen mailako dismenorrea ugalketa-organoen anomaliarik gabe gertatzen da eta askotan dismenorrea funtzionala deitzen zaio. Nerabezaroan ohikoagoa da, ezkongabeak edo oraindik erditu ez diren nerabeen artean. Dismenorrea mota hau normalean arindu edo desagertu daiteke erditze normal baten ondoren. Bestalde, bigarren mailako dismenorrea batez ere ugalketa-organoei eragiten dieten gaixotasun organikoek eragiten dute. Ginekologiako egoera ohikoa da, % 33,19ko intzidentzia-tasarekin.
2.sintomak:
2.1. Dismenorrea primarioa nerabezaroan izaten da ohikoagoa, eta hilekoa hasi eta 1 edo 2 urtera agertzen da normalean. Sintoma nagusia sabeleko beheko mina da, hilekoaren ziklo erregularrarekin bat datorrena. Dismenorrea sekundarioaren sintomak dismenorrea primarioaren antzekoak dira, baina endometriosiak eragiten duenean, askotan okerrera egiten du pixkanaka.
2.2. Mina normalean hilekoaren ondoren hasten da, batzuetan 12 ordu lehenago ere, eta min handiena hilekoaren lehen egunean agertzen da. Min honek 2 edo 3 egun iraun dezake eta gero pixkanaka baretzen da. Askotan espasmodiko gisa deskribatzen da eta, oro har, ez da sabeleko muskuluetan tentsiorik edo errebote-minik agertzen.
2.3. Beste sintoma posible batzuk goragalea, oka, beherakoa, zorabioak, nekea dira, eta kasu larrietan zurbiltasuna eta izerdi hotzak ager daitezke.
2.4. Azterketa ginekologikoek ez dute aurkikuntza anormalik erakusten.
2.5. Hilekoaren garaian sabeleko beheko mina agertzean eta azterketa ginekologikoaren emaitza negatiboak kontuan hartuta, diagnostiko klinikoa egin daiteke.
Dismenorrea larritasunaren arabera, hiru gradutan sailka daiteke:
*Arina: Hilekoaren aurretik eta ondoren, sabeleko beheko aldean min arina izaten da, bizkarreko minarekin batera. Hala ere, eguneroko jarduerak egin daitezke ondoeza sentitu gabe. Batzuetan, analgesikoak behar izan daitezke.
*Moderatua: Hilekoaren aurretik eta ondoren, sabeleko beheko aldean mina moderatua izaten da, bizkarreko mina, goragalea eta oka egitearekin batera, baita gorputz-adarrak hotz egotea ere. Mina arintzeko neurriak hartzeak ondoeza hori aldi baterako arintzea eman dezake.
*Larria: Hilekoaren aurretik eta ondoren, sabeleko beheko aldean min handia dago, eta horrek ezinezkoa egiten du lasai eserita egotea. Lanean, ikasketetan eta eguneroko bizitzan eragiten du nabarmen; beraz, ohean atsedena beharrezkoa da. Horrez gain, zurbiltasuna eta izerdi hotza bezalako sintomak ager daitezke. Mina arintzeko neurriak kontuan hartu arren, ez dute arintze nabarmenik ematen.
3. Fisioterapia
Hainbat ikerketa klinikok frogatu dute TENSek dismenorrea tratatzeko duen eragin nabarmena:
Dismenorrea primarioa batez ere emakume gazteei eragiten dien osasun-egoera kronikoa da. Nerbio-estimulazio elektriko transkutanea (TENS) mina arintzeko modalitate eraginkor gisa iradoki da dismenorrea primarioan. TENS metodo ez-inbaditzailea, merkea eta eramangarria da, arrisku minimoak eta kontraindikazio batzuk dituena. Beharrezkoa denean, egunero autoadministra daiteke eguneroko jardueretan zehar. Hainbat ikerketek TENSen eraginkortasuna ikertu dute mina murrizteko, analgesikoen erabilera gutxitzeko eta dismenorrea primarioa duten pazienteen bizi-kalitatea hobetzeko. Ikerketa hauek muga batzuk dituzte kalitate metodologikoan eta baliozkotze terapeutikoan. Hala ere, aurreko ikerketa guztietan aurkitutako TENSen efektu positibo orokorrek dismenorrea primarioan bere balio potentziala adierazten dute. Berrikuspen honek TENS parametroetarako gomendio klinikoak aurkezten ditu dismenorrea primarioaren sintomak tratatzeko, aurretik argitaratutako ikerketetan oinarrituta.
Nola tratatu dismenorrea elektroterapia produktuekin?
Erabilera-metodo espezifikoa honako hau da (TENS modua):
①Zehaztu korronte-kopuru egokia: Egokitu TENS elektroterapia gailuaren korronte-indarra sentitzen duzun minaren eta zuretzat eroso sentitzen zarenaren arabera. Oro har, hasi intentsitate baxuarekin eta pixkanaka handitu sentsazio atsegina sentitu arte.
②Elektrodoen kokapena: Jarri TENS elektrodoen adabakiak min egiten duen eremuan edo inguruan. Dismenorrea minarentzat, sabeleko beheko aldean jar ditzakezu min egiten duen eremuan. Ziurtatu elektrodoen alfonbrak ondo lotzen dituzula azalean.
③Aukeratu modu eta maiztasun egokia: TENS elektroterapia gailuek normalean modu eta maiztasun ugari izaten dituzte aukeran. Dismenorrea dela eta, mina arintzeko maiztasun optimoa 100 Hz da, estimulazio jarraitua edo pultsatua aukeratu dezakezu. Aukeratu zuretzat erosoa den modua eta maiztasuna, ahalik eta minaren arintze onena lortzeko.
④Denbora eta maiztasuna: Zuretzako egokiena denaren arabera, TENS elektroterapia saio bakoitzak 15 eta 30 minutu artean iraun beharko luke normalean, eta egunean 1 eta 3 aldiz erabiltzea gomendatzen da. Zure gorputzak erantzuten duen heinean, lasai egokitu erabileraren maiztasuna eta iraupena pixkanaka behar den moduan.
⑤Beste tratamendu batzuekin konbinatzea: Dismenorrea arintzeko modurik onena lortzeko, eraginkorragoa izan daiteke TENS terapia beste tratamendu batzuekin konbinatzea. Adibidez, saiatu bero-konpresak erabiltzen, sabelaldeko luzapen leunak edo erlaxazio-ariketak egiten, edo masajeak jasotzen ere bai: denak batera harmonian funtziona dezakete!
Aukeratu TENS modua, eta ondoren lotu elektrodoak beheko sabelaldean, aurreko erdiko lerroaren alde banatan, zilborretik 3 hazbete azpitik.
Argitaratze data: 2024ko urtarrilaren 16a
